"آنهایی
که عمرشان را استفاده کردند، در شب قدر درها به رویشان باز می شود. آنهایی
که قدم برنداشتند دو کار باید انجام بدهند؛ یکی این که سرمایه امشبتان
امید به فضل خدا باشد. درهای فضل خدا همه را می گیرد. فضل به این معناست که
وقتی سحره فرعون می رفتند با موسای کلیم بجنگند، یک لحظه خدا دلشان را
گرفت، آن گاه مؤمن شدند. فرعون گفت: به دارتان می زنم. گفتند: بزن. در دعای
عرفه هست؛ خدایا ما که قصد جنگ با تو نداریم، سحره آمدند با تو بجنگند
گرفتیشان، خدایا ما گناهمان جنگ با تو نبود، شیطنت نفس بود، تو را قبول
داشتیم. زمین خوردگی های ما جنگ با تو نیست.
به خدا امیدوار باشید.
فرمود: «کُنْ لِمَا لَاتَرْجُو أَرْجى مِنْکَ لِمَا تَرْجُو»؛ آن جایی که
امیدت قطع می شود امیدوار به خدا باش. موسای کلیم می رفت آتش بیاورد،
پیغمبر شد. به فضل خدا امیدوار باشیم. فرمود: هیچ کسی به هیچ خیری نرسید
الا با امید به فضل خدا. دستگاه خدا و رحمتش بی نهایت وسیع است. در دعای
ابوحمزه چندین بار تکرار شده خدایا مرا ببخش. درست است که گناهان من بزرگ
است (عظمت گناهان در دعای ابوحمزه توضیح داده می شود) ولی«وَ مَا خَطَرِی
هَبْنِی»؛ خودم و گناهم در دستگاه تو اصلا چیزی به حساب نمی آییم.
امید
به فضل خدا داشته باشید؛ دلتان را بگیرد کار تمام است. یک تصرف در دل
انسان بکند، محبت دنیا بیرون رود، محبت امیرالمومنین (ع) جایگزینش می شود و
انسان عرشی می شود.
شب قدر شب این فیض های خداست، این که در این شب
گفته اند بیدار باشید حتی یک لحظه هم نخوابید چون شاید در همان یک لحظه یک
خبری بود...
حضرت به مرحوم بافقی وعده داده بودند در راه کربلا که به
ایران می آمدند در قم و نیشابور من را می بینی. در قم حضرت را زیارت نکرد
نیشابور وقتی ایشان را دید گفت: آقا به ما وعده قم دادید فرمود: آمدیم در
حرم حضرت معصومه (س) یک کسی از شما مسئله پرسیده بود مشغول بودید ما هم
رفتیم. شب قدر یعنی همه لحظاتش یک لحظه است؛ انسان را برق می گیرد، اگر
گرفت تمام است. عالمتان عوض می شود. وقتی هواپیما راه می رود یک لحظه پرواز
می کند؛ آن لحظه پرواز اگر خواب بودید کار تمام است. شب قدر از این شب
هاست یک لحظه اش انسان را بگیرد کار تمام است؛ «وَ بَرَقَ لَهُ لَامِعٌ
کَثِیرُ الْبَرْق»، یک جلوه از امیرالمومنین (ع) در شب قدر در دل کسی بیاید
کارش تمام است، بار عمرش بسته می شود، باب گناه به روی او بسته می شود،
لذت عبادت در ذائقه اش می آید. شب قدر چنین شبی است.
به فضل خدا امیدوار
باشید؛ حتی اگر عمل ندارید. در مسجدالنبی به حضرت عرض کرد یا رسول الله(ص)
«مَتَى تَقُومُ السَّاعَةُ»؛ قیامت کی برپا می شود؟ حضرت بعد از اتمام
نماز به جمعیت گفتند چه کسی سؤال کرد قیامت کی بر پا می شود! مرد اعرابی
گفت: آقا من. حضرت به او گفتند چه آماده کرده ای؟ گفت: آقا من زیاد اهل
نماز و روزه نیستم واجبات را می خوانم، ناتوانم اما شما را دوست دارم. حضرت
جمله ای گفتند که انس می گوید مسلمان ها هیچ روز آنقدر خوشحال نشده بودند،
حضرت فرمود:«الْمَرْءُ مَعَ مَنْ أَحَب»؛ از من جدا نیستی، اگر تو من
را دوست داری من نیز تو را دوست دارم.
به محبت امیرالمومنین (ع)
امیدوار باشیم تا خدا به خاطر این محبت یک چیزی به ما بدهد. شب قدر حسن ظن
بالله داشته باشیم. اگر کسی به ما بدی کرده باشد سراغمان بیاید او را می
بخشیم. گاهی انسان از او راضی هم می شود. خدای متعال سریع الرضاست؛ یعنی
زود راضی می شود، نه این که می بخشد، سریع الرضاست. پس حسن ظن به خدای
متعال، سرمایه شب قدر است. آن هایی که کار نکردند، امید بالله داشته باشند.
در روایت دارد روز قیامت به یک عده ای که زحمت کشیدند، می دهند! یک عده ای
هم کار نکردند مثل آنها را به ایشان می دهند! می گویند: خدایا چرا به این
ها مقاماتی مثل ما دادید؟ می فرماید اینها دعا کردند به آنها دادیم!
در شب قدر مردانه از خدا بخواهید."
تاثیر انفاق در صالح بودن انسان
خداوند درآیه 10 سوره مبارکه منافقون می فرماید :
و انفقوا من ما رزقناکم من قبل ان یاتی احدکم الموت فیقول رب لولا اخرتنی الی اجل قریب فاصدق و اکن من الصالحین .
و از آنچه روزی شما کرده ایم انفاق کنید پیش از آنکه مرگ به سراغ هر یک از شما آید. پس (در آستانه رفتن)گوید:
پروردگارا چرا(مرگ) مرا تا مدتی اندک به تاخیر نیانداختی تا صدقه و (زکات) دهم و از صالحان گردم .
منظور آیه هرگونه انفاق واجب و مستحب را که وسیله نجات انسان در آخرت است، شامل میشود.
انفاق کردن و صالح شدن بیانگر تاثیر عمیق انفاق است.
مواهبی که در اختیار ماست بیانگر این حقیقت است که:همه اینها از ناحیه دیگر و امانت نزد ماست.
پیام های آیه
برای دعوت مردم به کار خیر، بسترسازی کنید.
آنچه داریم از خداست نه از خودمان
علاج واقعه قبل از وقوع باید کرد. با فرارسیدن مرگ راه عمل بسته میشود
مرگ، بی خبر می رسد و قابل تاخیر نیست .
ثروتمندانی که در زمان حیات خود، اهل انفاق نبوده اند، به هنگام مرگ تاسف بسیار خواهند خورد.
نشانه شایستگی و صالح بودن، انفاق به محرومان است .
امیرالمومنین علی(ع)می فرماید:
چه
نیکو است فروتنی توانگران در برابر مستمندان، برای به دست آوردن پاداش
الهی،و نیکوتر از آن، خویشتن داری مستمندان در برابر توانگران، برای توکل
به خداوند است .
تفسیرنمونه.مکارم شیرازی.ج 24
ص 187 -186 .
تفسیرنور.محسن قرائتی.ج 10
ص 64-63 .
نهج البلاغه. ترجمه مرحوم دشتی .
حکمت 406 .