اگر حجت خدا نباشد زمین همه چیز را در خود فرو برده و هلاک می کند
این روایتی است که مضمون آن بر زبان مبارک بسیاری از امامان معصوم علیهم لاسلام جاری شده است و دارای مفاهیم عمیقی است که با مقداری تأمل قابل اثبات است
بنابر این دسته از روایات قطعا حجت بن الحسن المهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف روی همین کره ی خاکی و در میان انسان ها زندگی می فرماید و جهان را در حال غیبت از وجود مبارک خویش بهره مند می سازد
ولی سالی که چه بسا به اذهان خطور کرده باشد این است که چگونه می توان از امام غائبی که به صورت عادی ریت نمی شود منتفَع شده و بهره برد؟
روایات متعدّدی در مورد ترسیم ثمرات و فواید وجود گرانمایه ی امام غائب ـ ارواحنا له الفداء ـ رسیده که در آن چگونگی بهره وری از وجود مبارک آن حضرت نیز بیان شده است برخی را به تناسب بحث می آوریم
1- ـ از جابر بن عبداللّه انصاری است که از پیامبر گرامی ـ صلّی اللّه علیه وآله وسلّم ـ پرسید
هل ینتفع الشیعة بالقائم ـ ارواحنا له الفداء ـ فی غیبته؟
آیا شیعیان در زمان غیبت قائم از وجود مبارک او بهره مند می گردند؟
پیامبر ـ صلّی اللّه علیه وآله وسلّم ـ پاسخ داد
إی والذی بعثنی بالنبوّة إنّهم لینتفعون به و یستضیئون بنور ولایته فی غیبته کإنتفاع النّاس بالشمس و إن جلَّلَها السحاب 1-
آری سوگند بخدایی که مرا به رسالت برانگیخت آنان در غیبت او از وجودش بهره مند می گردند و از نور ولایت و امامت او نور و روشنایی برای زندگی خویش می گیرند درست همچون بهره ور شدن از خورشید اگر چه ابرها چهره ی آن را بپوشانند
زمین از آفرینش آدم تا کنون و تا همیشه ی تاریخ از حجّت خدا تهی نخواهد بود خواه حجّت حق ظاهر و آشکار و شناخته شده باشد یا بنا به مصالحی نهان و پوشیده و تا رستاخیز نیز چنین خواهد بود که اگر جز این باشد خدای یگانه پرستیده نمی شود
2- ـ سلیمان بن اعمش از امام صادق ـ علیه السلام ـ آورده است که فرمود
لم تَخْلُ الأرض مُنْذُ خَلَق اللّه آدم من حجّةِ للّه فیها ظاهر مشهور أو غائب مستور ولا تخلو إلی أن تقوم الساعة من حجَّةِ للّه فیها ولولا ذلک لم یُعبد اللّه
زمین از آفرینش آدم تا کنون و تا همیشه ی تاریخ از حجّت خدا تهی نخواهد بود خواه حجّت حق ظاهر و آشکار و شناخته شده باشد یا بنا به مصالحی نهان و پوشیده و تا رستاخیز نیز چنین خواهد بود که اگر جز این باشد خدای یگانه پرستیده نمی شود
سلیمان می گوید گفتم سرورم مردم چگونه از امام غائب از نظر بهره ور می گردند؟
حضرت فرمودند
کما ینتفعون بالشمس إذا سترها السحاب 2-
همانگونه که جهان و جهانیان از خورشید بهره ور می گردند گرچه ابر چهره ی آن را پوشانده باشد
3- ـ و درست نظیر همین روایت از چهارمین امام نور حضرت سجّاد ـ علیه السلام ـ نیز آمده است 3-
4- ـ و نیز در توقیع مبارکی که از سوی حضرت مهدی ـ ارواحنا له الفداء ـ صادر شده است در این مورد به اسحاق بن یعقوب که یکی از خوبان است مرقوم داشته است که وأمّا وجه الانتفاع بی فی غیْبتی فکالإنتفاع بالشّمس إذا غیّبها عن الأبصار السّحاب 4-
امّا چگونگی بهره وری جامعه و مردم از من در عصر غیبت درست همانند بهره وری زمین و پدیده های آن از خورشید است به هنگامی که ابر آن را از چشم ها بپوشاند
پی نوشت
1- کمال الدین ج 1- ص 2-5-3- بحارالانوار ج 5-2- ص 9-2-
2- کمال الدین ج 1- ص 2-07- بحارالانوار ج 5-2- ص 9-2-
3- الامامة احمد محمود صبحی ص 4-1-3- رجوع شود به معجم احادیث الامام المهدی ـ ارواحنا له الفداء ـ ج 3- ص 3-6-7-
4- اکمال الدین ج 2- ص 4-8-5- غیبت شیخ طوسی ص 1-7-7- بحارالانوار ج 5-2- ص 9-2-