این بخش در سورهی نور آیه ۳۱ بیان شده.
“و به زنان با ایمان بگو دیدگان خود را [از هر نامحرمى] فرو بندند و پاکدامنى ورزند و زیورهاى خود را آشکار نگردانند مگر آنچه که طبعا از آن پیداست و باید روسرى خود را بر سینه خویش [فرو] اندازند و زیورهایشان را جز براى شوهرانشان یا ….. آشکار نکنند و پاهاى خود را [به گونهاى به زمین] نکوبند تا آنچه از زینتشان نهفته مىدارند معلوم گردد…“.
با توجه به این آیه، و تفسیر آن، پوشاندن زینتها بوسیلهای مانند روسری یا مقنعه و مانتو و یا معادل آن حداقلی است که قرآن بیان فرموده.
در اینجا”خمر” جمع خمار و به معنای روسری و سرپوش است. و “جیوب” از واژه “جیب” به معنای قلب و سینه و گریبان است که لازم است پوشانده شود.
در تفسیر “مجمع” هم آمده است: “زنان مدینه اطراف روسریهای خود را به پشت سر میانداختند و سینه و گردن و گوشهای آنان آشکار میشد. بر اساس این آیه موظف شدند اطراف روسریهای خود را به گریبانها بیندازند تا این مواضع نیز مستور باشد”.
دوم : بیان و توصیه به حجاب کامل (چادر) :
در این بخش حجاب توسعه داده شده . در سورهی احزاب آیهی ۶۰ میفرماید :
“اى پیامبر به زنان و دخترانت و به زنان مؤمنان بگو جلباب خود را بر خود فروتر گیرند این براى آنکه شناخته شوند و مورد آزار قرار نگیرند [به احتیاط] نزدیکتر است و خدا آمرزنده مهربان است“.
در این آیه دو مطلب قابل توجه است:
۱- جلباب چیست؟
در مفهوم “جلباب” آن چه با توجه به کتب لغت و گفتار مفسّران شیعه مانند “علامه طباطبایی” و “فیض کاشانی” و اهل سنّت مانند ” قرطبی” وجود دارد ، آن است که “جلباب”، ملحفه و پوششی چادر مانند است، نه روسری و “خمار” ! و از ابن عباس و ابن مسعود روایت شده که منظور “عبا” است.
پس “جلباب” لباس گشاد و پارچهای است که سرتاسر بدن را بپوشاند؛
۲- نزدیک کردن آن یعنی چه؟
نکتهی بعدی که معلوم میشود “جلباب” دقیقاً اشاره به چیزی شبیه به چادر امروزی است دستور قرآن به نزدیک ساختن جلباب ، میباشد. معلوم است جلوی جلباب باز بوده مانند همان قسمت جلویی چادر که باز است. دستور داده میشود که آن جلو را به هم نزدیک کنند و حجاب خود را آزاد و رها نگذارند.
توضیح آخر ؛ همان طور که مفسّران بزرگ مانند “شیخ طوسی” و “طبرسی” فرموده اند، در گذشته ۲ نوع روسری برای زنان معمول بوده است:
ـ روسریهای کوچک که آن را “خمار” یا مقنعه مینامیدند و معمولاً در خانه از آن استفاده میکردند؛
- روسریهای بزرگ که مخصوص بیرون خانه به شمار میآمد. زنان با روسری بزرگ که “جلباب” خوانده میشد و از مقنعه بزرگتر و از ردا کوچکتر است و به چادر امروزین شباهت دارد، مو و تمام بدن خود را میپوشاندند.