پیامبر اکرم(ص) روزی به اصحاب خود فرمود: کدام یک از شما اراده توبه دارد؟
عرض کردند: همه ما می خواهیم توبه کنیم. فرمود: پس غسل کنید. وضو بگیرید و چهار رکعت نماز بخوانید. در هر رکعت یک مرتبه سوره حمد و سه مرتبه سوره توحید و هر یک از سوره ناس و فلق را یک مرتبه بخوانید و بعد از نماز هفتاد مرتبه بگویید: استغفرالله ربّی و أتوب الیه. لا حول و لاقوّة الاّ بالله العلیّ العظیم. یا عزیزُ یا غفّار اغفرلی ذنوبی و ذنوب جمیع المؤمنین و المؤمنات فإنّه لا یغفر الذّنوب إلاّ أنت.
سپس فرمود: هیچ بنده ای از امت من این عمل را انجام نمی دهد مگر این که منادی از آسمان ندا کند: ای بنده خدا، عملت را از سر بگیر که توبه تو مقبول است و گناه تو آمرزیده، و فرشته دیگری از زیر عرش صدا کند: ای بنده! مبارک باد بر تو و بر اهل تو و ذریه ات، و فرشتگان دیگر هر یک مطلبی می‌گویند تا این که جبرئیل(ع) ندا می‌کند که: من وقت مرگت با ملک الموت می آیم و به تو مهربانی می کنم و روح تو به آسانی از بدنت خارج می‌شود.(6)
توبه آداب خاصی دارد که باید آن را از مستحبات توبه دانست که عبارتند از:
1- سه روز روزه گرفتن؛
امام صادق(ع) می‏فرماید: توبه نصوح که خداوند به آن امر فرموده، روزه گرفتن روز چهارشنبه و پنج‏شنبه و جمعه است.(7)
2- غسل توبه؛
پیامبر اکرم(ص) می‏فرماید: بنده‏ای نیست که گناهی کند (هر چه و هر اندازه که باشد) سپس پشیمان شود و توبه کند مگر این که خداوند به مغفرت و آمرزش به او نظر کند، سپس پیامبر به شخصی که می‏خواست توبه کند فرمود: «برخیز و غسل کن و برای خدا سجده نما».(8)
3- خواندن دو یا چهار رکعت نماز؛
امام صادق (ع) می‏فرماید:
«هر بنده‏ای که گناهی کرد، پس برخیزد و طهارت کند (وضو بگیرد) و دو رکعت نماز بخواند و از خداوند طلب آمرزش نماید، بر خدا است که توبه‏اش را بپذیرد، چون خود فرموده ‏است: هر کس کار زشتی کند یا به خودش ستم نماید، پس استغفار کند، خدا را آمرزنده و مهربان می‏یابد».(9)
4- دعاهای توبه؛
برای آن که در عمل به لوازم توبه تا آخر ثابت قدم و موفق باشید ،مناسب است.
- خود را مقید به نماز اوّل وقت کند
- تا حد امکان در مساجد نمازتان را بخواند.
- با دوستان مؤمن رفت و آمد کند و از رفاقت با افراد بدنام و فاسد پرهیز نماید.
-دعاهای توبه‏ای را که از ائمه معصومین وارد شده‏است، به ویژه دعاهای صحیفه سجادیه، مخصوصاً دعای 31 و یا مناجات خمسْ عشر، به‏ خصوص مناجات تائبین را بخواند.
- هر روز صبح بعد از نماز و هر شب هنگام خوابیدن، پس از خواندن دو رکعت نماز از خدا بخواهید که شما را در پیمان توبه موفق بدارد،
- از توسل به چهارده معصوم علیهم السلام به خصوص توسل به امام زمان علیه السلام غافل نشوید.

- از فرصت استثنایی ماه های رجب و شعبان و رمضان هم چنین ایام سوگواری محرم کمال استفاده را ببرید.
- گاهی در دل شب ، هنگام سحر ، نزدیکی های صبح ، با خدا خلوت کن . جایی که کسی جز خدا شما را نبیند و صدای درد دل گفتنت با خدا را نشنود .پس از به یاد آوردن گناهان و اعتراف و اقرار به آن، به خدا عرض کن ، خدایا ! بنده گنه کار و فراری توام ،به تو پناه آورده ام ،پناهم بده.اگر گفتند: تا به حال کجا بودی بگو: راه گم کرده بودم. اگر گفتند: چه آورده‌ای؟ بگو دل شکسته. بگو: ای خدای من! مگر به پیامبرت نفرموده‌ای که به بندگان گنه کارت از قول شما بگوید: ای بندگان من که (با گناه و معصیت‌ها) بر خود اسراف و ظلم کرده‌اید! از رحمت خداوند نومید نشوید، که خداوند همه گناهان را می‌آمرزد، چه این که او بخشنده و مهربان است".
من هم بنده گنه کار توام. مدتی از تو فراری بودم و با گناهان عظیم و بسیارم، بر خود ستم کردم اما اکنون آمده‌ام و به تو پناه آورده‌ام. به رحمت و آمرزش تو امیدوارم. مرا دریاب!
خوشا آن دل که دارد قصد کویش خوشا آن دیده دارد عشق رویش
خوشا آن بنده شیرین زبانی که همواره بود در گفت و گویش
خوشا آن سالک شوریده حالی که سرگرم است اندر های و هویش
پی‌نوشت‌ها:
1. زمر (39) آیه 53.
2. یوسف (12) آیه 87